آغاز هفته در ایران با گذر دلار از مرز ۷۴ هزار و ۵۰۰ تومان
در پی بالا گرفتن نوسانات نرخ ارز در ایران، بهای دلار آمریکا در شروع معاملات امروز صبح به ۷۴ هزار و ۳۰۰ تومان خرید و فروش شد تا رکورد تاریخی نرخ دلار برای چندمین بار در یک هفته اخیر شکسته شود.
بنابر اعلام صرافی‌ها و فعالان بازار در حال حاضر قیمت حواله دلار نیز به ۷۵ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است. همچنین بهای پوند بریتانیا نیز به بالاترین میزان تاریخی خود رسیده و به ۹۳ هزار و ۹۰۰ تومان خرید و فروش می‌شود. هر یورو نیز در آغاز معاملات امروز صبح از مرز ۷۸ هزار تومان عبور کرد تا این ارز مهم نیز رکورد جدیدی در بازار ثبت کند.
برهمین اساس قیمت دلار در دو هفته اخیر بیش از ۴ هزار تومان رشد قیمت را تجربه کرده است.
فعالان بازار بر این باورند که اظهارنظر‌های صورت گرفته از سوی علی خامنه‌ای و دونالد ترامپ در روزهای اخیر، آهنگ افزایش قیمت دلار را تندتر کرده است.
برهمین اساس و پس از صحبت‌های علی خامنه‌ای در روز چهارشنبه ۲۱ آذرماه مبنی بر گسترش مجدد و قدرت گرفتن دوباره «مقاومت» در خاورمیانه، بهای دلار از مرز ۷۳ هزار تومان عبور کرد.
پس از انتشار اظهار نظر دونالد ترامپ که گفته بود در مواجهه با جمهوری اسلامی احتمال استفاده از گزینه نظامی وجود دارد، نیز بهای دلار با شتاب بیشتری حرکت و از مرز ۷۴ هزار تومان عبور کرد.
تحلیلگران معتقدند با استقرار ترامپ در کاخ سفید و آغاز اقدامات عملی در مقابله با جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن در منطقه می توان انتظار داشت که دلار در سال جاری حتی از مرز ۱۰۰ هزار تومان نیز عبور کند.
در همین رابطه یک خبرنگار اقتصادی به صدای آمریکا می‌گوید فارغ از این مسائل باید توجه داشت که دامنه نوسانات دلار در نیمه دوم سال همواره بیشتر می‌شود و انتظار افزایش قیمت تا پایان سال جاری امری طبیعی است.
رضا غیبی گفت: «معمولا در نیمه دوم سال افزایش مخارج دولت و کاهش درآمدهای ارزی از مهمترین عوامل رشد نرخ دلار است که امسال هم شاهد آن هستیم.»
غیبی تاکید کرد که در حال حاضر شاهد افزایش تقاضا از سوی واردکنندگان نیز هستیم و این موضوع در کنار رشد تقاضای خرد برای دلار عال دیگر شتاب آهنگ رشد قیمت دلار است.
این خبرنگار اقتصادی همچنین به تاثیرپذیری اقتصاد ایران از مناسبات برون مرزی نیز اشاره کرد و به صدای آمریکا گفت: «سقوط حکومت بشار اسد در سوریه یکی از دیگر از عوامل افزایش نرخ ارز در ایران بود چرا که با از دست دادن سوریه، جمهوی اسلامی عملا دسترسی به بخش قابل توجهی از بازارهای منطقه را از دست داد و این موضوع موجب نگرانی از کاهش درآمدهای صادراتی شده است.»
به گفته غیبی عدم وصول ده‌ها میلیارد دلار طلب ایران از سوریه نیز یکی دیگر از مواردی است که طی ده روز اخیر بر بازار ارز تاثیر گذاشته است.
نرخ دلار با تشدید رشد از تاریخ سقوط بشار اسد، حالا در آستانه ۷۵هزار تومان قرار گرفته و یک اقتصاددان از نرخ ۸۰هزار تومان برای این اسکناس آمریکایی تا پایان سال خبر می‌دهد.
تا لحظه تنظیم این خبر، بهای هر یک دلار آمریکایی تا ۷۴هزار و ۷۵۰ تومان هم در بازار تهران معامله شد تا اقتصاد ایران شاهد رکوردشکنی کم‌سابقه‌ای در کاهش ارزش پول ملی باشد.
برخی کارشناسان، ریسک‌های سیاسی اعم از تحولات اخیر سوریه را از عوامل این افزایش قیمت دلار را می‌دانند، اما به عقیده گروه دیگری از کارشناسان اقتصادی عوامل دیگری از جمله سیاست‌های انبساطی دولت در ایجاد این شرایط موثر بوده است.
با افزایش نقدینگی، رشد نرخ و حذف تدریجی دلار نیما و وجود همزمان انتظارات تورمی، سطح تقاضا برای دارایی‌های ضد تورمی مانند طلا و اسکناس‌های خارجی بالا رفته است.
در این ارتباط اصغر سمیعی، کارشناس بازار ارز به اقتصاد ۲۴ گفت: «نرخ بهره، تورم و بیکاری واقعیت‌های اقتصاد ماست. اینکه رئیس جمهور ایران یا کشور دیگری تغییر می‌کند، این واقعیت‌ها را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد مگر اینکه اقداماتی صورت گیرد که نرخ تورم کاهش پیدا کند. پایین آمدن نرخ تورم، باعث افزایش ارزش پول ملی می‌شود و برعکس، افزایش تورم منجر به سرعت گرفتن کاهش ارزش پول ملی می‌شود. به عنوان مثال وقتی آقای پزشکیان رئیس جمهور می‌شود و وعده‌هایی می‌دهد که مردم احساس خوش‌بینی می‌کنند، این امیدواری‌ها منجر به شکل‌گیری انتظارات ضد تورمی می‌شود، بدون اینکه واقعیت‌ها را تغییر دهد. به دنبال شکل‌گیری انتظارات ضد تورمی، علاقه‌مندی مردم به پول ملی هم افزایش پیدا می‌کند و بر اساس قانون عرضه و تقاضا، قیمت ارز، طلا و سکه نزولی می‌شود»
این تحلیلگر بازار ارز در خصوص پیش‌بینی خود از قیمت دلار تا پایان سال گفت: «بر اساس تفاضل نرخ تورم ما با کشور‌های صاحب ارز‌های معتبر مانند دلار و یورو باید به قیمت ارز اضافه شود. از آنجایی که نرخ تورم این کشور‌ها معمولا کمتر از پنج درصد و نرخ تورم ما بالای ۳۰ درصد است، تفاضل آن باید به قیمت ارز افزوده شود.»
سمیعی ادامه داد: «بر اساس این محاسبات تا پایان سال جاری و ابتدای سال ۱۴۰۴، نرخ دلار نباید کمتر از ۸۰ هزار تومان باشد. ولی اگر این روند تورمی ادامه پیدا کند، تا نیمه سال آینده قیمت دلار می‌تواند به ۱۰۰ هزار تومان هم برسد؛ مگر اینکه تمهیداتی برای جلوگیری از افزایش نرخ تورم و میزان نقدینگی اندیشیده شود. این مهم هم راه‌حل‌های ساده‌ای دارد. در بانک مرکزی یک تیم از اقتصاددانان فعالیت می‌کنند و راهکار می‌دهند، اما بستگی به این دارد که آقایان تصمیم‌گیر به این راه‌حل‌ها گوش دهند یا خیر.»
